DE BEROEMDE WESTWOUDSE DOKTER

Hoe kon een Westwoudse huisarts zo populair worden dat de belangrijkste dorpsstraat in Westwoud naar hem vernoemd werd én het plaatselijke fanfarekorps? Om nog maar te zwijgen van de grote koperen gedenkplaat die nog altijd te bewonderen valt in de St.
Martinuskerk.
Op de gedenkplaat wordt de huisarts afgebeeld als een soort heilige! -
Al deze eerbetuigingen vielen ten deel aan dokter Willem Nuyens.
Wilhelmus Johannes Franciscus Nuyens werd geboren in 1823 te Avenhorn en groeide op in Grootebroek.
Ondanks dat hij liever letterkunde of geschiedenis was gaan studeren, wordt hij door zijn vader aangezet om de familietraditie van chirurgijns en heelmeesters voort te zetten.
Het is 1842 als Willem in Utrecht begint aan zijn studie medicijnen.
In 1848 promoveert hij cum laude tot doctor in de medicijnen.
Hetzelfde jaar trouwt hij met de Enkhuizense Elisabeth Bolten en vestigt zich als huisarts in Westwoud, schuin tegenover het Landpadje aan de dorpsstraat die later zijn naam zou gaan dragen.
Het echtpaar krijgt er dertien kinderen waarvan er zes op zeer jeugdige leeftijd overlijden.
-

De plattelandspraktijk van dokter Nuyens is enorm uitgestrekt en omvat behalve Westwoud met directe omgeving ook plaatsen als Enkhuizen, Wervershoof en Andijk en zelfs Hoogwoud en Obdam! -
Met het paardenrijtuig, dat bestuurd wordt door zijn vaste koetsier, maakt hij iedere dag een vaste route door de dorpen.
De mensen kunnen hem staande houden als ze hem nodig hebben.
In de winter lijken de tochten meer op expedities vanwege de barre omstandigheden.
Zo komt het rijtuig menigmaal vast te zitten in de sneeuw op een polderdijk, ver weg van enige bewoning.
Tot tweemaal toe breekt Willem zijn been bij een dergelijke expeditie.
-
Tijdens de lange tochten door het Westfriese land beoefent dokter Nuyens zijn grote passie voor historie.
De dorpelingen zien hem vaak zittend naast de koetsier, verzonken in dikke boeken.
Na dergelijke tochten doet hij bij thuiskomst in Westwoud eerst een slaapje.
’s Avonds trekt hij zich terug in zijn studeerkamer.
Met een enorme werklust en discipline stort hij zich dan op het schrijven van historische artikelen.
Elke dag werkt hij tot diep in de nacht om de volgende dag om 6 uur weer te beginnen met de huisartspraktijk.
De legende wil dat hij elke dag begint met het nemen van een ijskoud bad waarop niet zelden een laagje ijs ligt als gevolg van de koude winternacht.
-
Nuyens beoefent geschiedschrijving vanuit katholiek perspectief.
In die tijd waren de katholieken op verschillende gebieden een achtergestelde groep in de Nederlandse samenleving.
Zo mogen katholieken allerlei openbare functies niet uitoefenen.
Katholieken worden al te vaak gezien als tweederangsburger.
Ook de geschiedschrijving van Nederland in die jaren, is protestants gekleurd.
De katholieke Nuyens benadrukt in zijn historische artikelen juíst de rol die het katholicisme heeft gespeeld bij de vorming van de Nederlandse staat.
Door de vele boeken en geschriften die hij publiceert geeft hij de katholieken weer een plek in de Nederlandse geschiedenis.
Op die manier levert hij een grote bijdrage aan de emancipatie van de katholieken tot volwaardige vaderlanders.
-
Als gevolg van Nuyens’ publicaties verwerft het kleine Westwoud in de 19e eeuw landelijke bekendheid.
Voor zijn “verdiensten jegens volk en vaderland” is hij zowel koninklijk als Pauselijk onderscheiden.
Het zal voor de lezer geen verrassing zijn dat de overwegend katholieke Westwouders van die tijd enorm trots waren op hun beroemde huisarts die zoveel betekende voor de emancipatie van de religieuze stroming waar zij toe behoorden.
 

-
In 1894 overlijdt Willem Nuyens op 71-jarige leeftijd en wordt begraven op de katholieke begraafplaats achter de St. Martinuskerk te Westwoud.
Vier jaar na zijn overlijden wordt in 1898 op initiatief van (de beroemde priester en politicus) Herman Schaepman de koperen gedenkplaat onthuld in de St. Martinuskerk ter nagedachtenis aan Nuyens.
Voor de gedenkplaat is geld ingezameld onder ‘katholiek Nederland’.
Er is zo gul gegeven dat het overgebleven geld wordt ondergebracht in het nieuw opgerichte “Nuyensfonds” (dat nog steeds bestaat).
In 1919 wordt in Westwoud een fanfarekorps opgericht dat de naam krijgt van Dr. Nuyens.
Als klap op de vuurpijl wordt in 1949 de Westwoudse dorpsstraat omgedoopt tot Dr. Nuijensstraat.
-
Het graf van Willem Nuyens is nog altijd te bezoeken op de katholieke begraafplaats van Westwoud.
Het fraaie huis waar de huisarts woonde aan de Dr. Nuijensstraat, schuin tegenover de ingang van het Landpadje, is in 1929 afgebrand doordat kinderen met vuur speelden.
-
Bronnen: http://www.westfriesgenootschap.nl/…/biografie_willem_jf_nu…
Het boek ‘Tussen Dracht en Evendeel, Schetsen uit de historie van Hoogkarspel, Blokker en Westwoud’ uit 2003, door Pim Brieffies
Jaarboek SHHW 2006, artikel ‘Dr. W.J.F. Nuyens, arts en geschiedschrijver te Westwoud,’ door Ellen Aker

terug