WERELDWONDER’ DOORKRUIST WESTWOUD


Menig Westwouder zal zich, rijdend over de Dr. Nuijensstraat, niet altijd realiseren over wat voor bijzondere weg hij rijdt.
Want in vroeger tijden, toen vrijwel heel Nederland zich nog over zanderige en modderige paadjes voortbewoog, hadden wij in Westwoud al een hypermoderne klinkerweg! De gebakken klinkers plaveiden de gehele route van Hoorn naar Enkhuizen en is daarmee de op één na oudste verharde weg van heel Nederland!
-
De stadsbesturen van Hoorn en Enkhuizen zagen een goede verbinding tussen beide steden als uiterst noodzakelijk.
Al in 1591 werd er een weg aangelegd die hoofdzakelijk bestond uit zand en klei.
Regen maakte regelmatig de onverharde weg modderig en onbegaanbaar.
Bovendien beschouwden de bewoners van de steden en dorpen de weg als een openbare vuilstort.
Het gevolg was een onbeschrijfelijke bende en een hindernis voor het verkeer.

-
Toen in de eerste helft van de 17de eeuw de economie van Hoorn en Enkhuizen zich snel ontwikkelde, werd besloten om
-
in navolging van Den Haag waar op initiatief van Constantijn Huygens een verharde straatweg naar Scheveningen was aangelegd
-
een verharde weg te maken met bomen er langs.
Het was een gigantische onderneming.
Miljoenen klinkers moesten worden aangevoerd en gelegd.
De stede Grootebroek verzette zich tegen het planten van bomen.
Toen Enkhuizen en Hoorn dreigden dat er dan helemaal geen straatweg zou komen, boog Grootebroek het hoofd.
Het duurde drie jaar om de weg tussen Hoorn en Enkhuizen te bestraten waardoor deze In 1671 geopend kon worden.
Men sprak van een wereldwonder.
Een Duitse dominee die Westfriesland bezocht, jubelde dat hij nog nooit een weg had gezien die er zo mooi bij lag: ‘Zo recht als een tafel’.
De ‘Straatweg’, zoals de weg toen nog heette, was het trotse voorbeeld van moderne infrastructuur.

-
De klinkerweg werd druk gebruikt.
Postkoetsen en koetsen voor personenvervoer tussen de beide havensteden maakten volop gebruik van de weg.
Maar ook de boeren uit de omgeving maakten er gebruik van.
De straatweg zou zeker twee eeuwen na de aanleg de belangrijkste wegverbinding tussen Hoorn en Enkhuizen blijven.
De weg verkeerde echter begin 19e eeuw in een slechte toestand, daar men de weg regelmatig boende en het daardoor niet mogelijk was er zand of puin op te storten voor onderhoud.

-
In 1819 werd het beheer over de weg samengevoegd met dat van de verbinding tussen Hoorn en Amsterdam, om samen de Zesstedenweg (Amsterdam, Purmerend, Monnickendam, Edam, Hoorn en Enkhuizen) te vormen.
Een deel van de weg, in Grootebroek en Scharwoude, dragen nog steeds deze naam.

-
Vanaf 1889 liggen er rails tussen de klinkers van de weg zodat er tussen Hoorn en Enkhuizen een paardentram
-
verbinding tot stand kan komen.
In 1918 wordt de tramlijn alweer opgeheven.
Enige jaren daarna komt er een reguliere autobusverbinding over de weg.

-
In de jaren ’60 verdwijnen de historische klinkers onder een dikke laag modern asfalt dat het rijcomfort van het toenemende autoverkeer moet verhogen.
Met de aanleg van de provinciale weg N506 en de opening van de Drechterlandseweg rond 1980 verliest de weg door de Streek zijn belang als interlokale verkeersweg.
In de jaren ’80 wordt de straatweg ter hoogte van Bovenkarspel onderbroken doordat winkelcentrum ‘Streekhof’ midden over de oude verbindingsweg wordt gebouwd.

-
Bovenstaand artikel is hoofdzakelijk gebaseerd op het artikel ‘De op één na oudste klinkerweg van Nederland’ door Ruud Spuit uit de serie ‘Westfriesland, toen en nu’.
Met dank aan Dick Olij.



terug